Το email που έφτασε από τον ΝΕΟΝ για την παρουσίαση της πρώτης εικαστικής έκθεσης στο Ηρώδειο ήταν πραγματικά ανακουφιστικό, κάτι αρχίζει να κινείται στην πόλη μετά από περίπου τρεις μήνες αδράνειας. Μέσα στην νέα κανονικότητα μας ζητήθηκε, ακολουθώντας τις οδηγίες των υγειονομικών αρχών, να δηλώσουμε συμμετοχή και ώρα προσέλευσης, έτσι ώστε να δημιουργηθούν ομάδες των 20 ατόμων που θα εισέρχονταν στο χώρο ανά μισή ώρα.
Έτσι την Παρασκευή (5/6) το μεσημέρι βρεθήκαμε στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού για να παρακολουθήσουμε από κοντά τον Αποπροσανατολισμένο χορό / Παραπλανημένο πλανήτη, την εγκατάσταση του Διονύση Καβαλλιεράτου, που είναι η νέα ανάθεση του ΝΕΟΝ για το πρόγραμμα Έργο στην Πόλη 2020. Η πρώτη έκθεση για το καλοκαίρι που πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, εγκαινιάζει ουσιαστικά το Φεστιβάλ, φιλοδοξώντας να συμβάλει στην επανεκκίνηση του Πολιτισμού και την επανασύνδεση με το κοινό και τους δημιουργούς.
«Είναι μία γλυπτική παράσταση – θεατρική εγκατάσταση» μας εξηγεί η επιμελήτρια Πολύνα Κοσμαδάκη, Ιστορικός τέχνης, Επιμελήτρια Μουσείου Μπενάκη «Η γλυπτική διαδικασία, σπουδή και τελετουργία, χορός και παιχνίδι, μετατρέπεται σε ‘γλυπτική παράσταση’. Στη σκηνή του Ηρωδείου γίνεται δυνατή όχι μόνο η οπτική σχέση με το έργο από διάφορα σημεία θέασης εξ αποστάσεως, αλλά και η συμμετοχή σε αυτό μέσα από την παρουσία του κοινού στη σκηνή, ανάμεσα στα έργα. Ταυτόχρονα ο διάλογος του «κλασικού» μνημείου και των χιουμοριστικών γλυπτών αξιοποιεί την ένταση των αντιθέσεων αλλά και των συναντήσεων ανάμεσα στα αρχαία ερείπια και τα σύγχρονα θραύσματα. «
©artvivere
«Τα έργα δεν προορίζονταν να στηθούν στη σειρά, αλλά θα ήταν μπλεγμένοι.» σημειώνει ο Διονύσης Καβαλλιεράτος και συνεχίζει «Θέλαμε όμως να ακολουθήσουμε την αρχιτεκτονική γραμμή των κερκίδων, γιατί αν τα δείτε από εκεί γίνονται και αυτοί θεατές. Είναι σα να κάθονται στην πρώτη σειρά. Είναι ηθοποιοί, είναι και θεατές ταυτόχρονα.»
Ο Διονύσης Καβαλλιεράτος ασχολείται ουσιαστικά και συστηματικά με τη γλυπτική. Τα έργα του περιγράφουν έναν σκληρό και διαταραγμένο κόσμο αστείων συμβάσεων, θεατρικών παράλογων και αδιαφορίας, με δόσεις ειρωνείας και αυτοσαρκασμού.
Εδώ, με αφετηρία τις θρησκευτικές, σωματικές, κοινωνικο-πολιτικές συμπαραδηλώσεις του τελετουργικού κυκλικού χορού (ένα μοτίβο που συναντάται από τα προϊστορικά χρόνια), ο Καβαλλιεράτος μας μιλά για τη σημασία της κοινότητας, της συντροφικότητας, της φιλίας, του γέλιου, της χειρονομίας, της σωματικής έκφρασης.
Σκηνοθετημένο ως παρέμβαση στον εμβληματικό χώρο του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού, η έκθεση Αποπροσανατολισμένος χορός / Παραπλανημένος πλανήτης είναι ένας κυκλικός χορός από γλυπτά που αναπτύσσεται πάνω στην κεντρική σκηνή σε διαφορετικά ύψη και κλίμακες. Πρόκειται για μια in situ εγκατάσταση 40 περίπου μορφών, κατασκευασμένων από διάφορα υλικά (χαλκό, πηλό, ρητίνη, καθρέφτη, ξύλο) για τα οποία υιοθετεί διαφορετικές εικαστικές «γλώσσες». Εικονογραφικά, τα γλυπτά του αποτελούν συναρμογές από στοιχεία διάφορων εποχών και πολιτισμών, από την προϊστορία και την αρχαιότητα, τη μοντέρνα τέχνη, το θέατρο, τη μαζική κουλτούρα, τη λαϊκή τέχνη. Χρησιμοποιεί στοιχεία και αντικείμενα (τη Σφίγγα, κυκλαδικά ειδώλια, ζώα, φρούτα, λαχανικά, καθημερινά αντικείμενα) ως μέλη που συνθέτουν χαρακτήρες του δυτικού κόσμου, όπως ο περιπλανώμενος, ο σκλάβος, ο άστεγος, ο μεθύστακας, ενώ σε πολλά είναι έκδηλες και αυτοβιογραφικές αναφορές.
Με χιούμορ και κριτική διάθεση, ο Καβαλλιεράτος αξιοποιεί τις σύγχρονες και παραδοσιακές τεχνικές της γλυπτικής (πλάσιμο, συγκόλληση, χύτευση, λάξευση) για να ενώσει τα διαφορετικά μεταξύ τους μέλη, και να συνθέσει τις παράδοξες, αλλόκοτες φιγούρες του σε έναν Αποπροσανατολισμένο χορό.
©artvivere
Τα μέλη του αλλόκοτου αυτού χορού στον Παραπλανημένο πλανήτη μας λειτουργούν ως αναστοχασμός τόσο πάνω στην εργασία του καλλιτέχνη και τον ρόλο της τέχνης, όσο και πάνω στη σχέση του ατόμου με την πολιτική, την εξουσία, την ιστορία, την καθημερινότητα. Μέσα από την αμφισβήτηση και την ανατροπή στερεότυπων, το έργο λειτουργεί σαν καθρέφτης των φόβων, των προκαταλήψεων, των ενοχών, της ματαιοδοξίας του σύγχρονου κόσμου.
O Χορός του Διονύση Καβαλλιεράτου συνδέεται άμεσα με τους τύπους, τις τελετουργίες και την κινησιολογία του αρχαίου δράματος. Τα γλυπτά και ο τρόπος που δημιουργούνται σχέσεις μεταξύ τους -αλλά και με τον χώρο του θεάτρου και με το κοινό- αναφέρονται στην αρχέγονη παράδοση της τραγωδίας και, πιο συγκεκριμένα, στη δυναμική σχέση μεταξύ της ατομικότητας του ηθοποιού και της συλλογικής δράσης του Χορού.
Τόσο μορφολογικά όσο και εικονογραφικά, η παρωδία, η σάτιρα, η ειρωνεία και η καρικατούρα επιστρατεύονται ως στρατηγικές πρακτικές αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, της ανισότητας ή της «βλακείας» εκπληρώνοντας τη στάση του André Breton που θεωρούσε το χιούμορ ως τον πιο καίριο τρόπο αντιμετώπισης ακόμα και των πιο τραγικών καταστάσεων, κόντρα στους συναισθηματισμούς και την ελαφρότητα που κάποιοι «θεωρούν εσφαλμένα ως ποίηση» .
«Το χιούμορ είναι πολύ σοβαρή υπόθεση, είναι ο τρόπος να μαχαιρώσεις κάποιον πισώπλατα κοιτώντας τον στα μάτια», μας λέει ο Καβαλλιεράτος στο κλείσιμο αυτής της συνάντησης ανάμεσα στις Σταμνούλες, στον Κο Άνω Κάτω, στο Όνειρο της Ισαδώρας, στον Γυναίκα Έπιασα Ένα Ψάρι Να! και πολλές ακόμη φιγούρες που αποκαλύπτονται μόλις ο θεατής γίνει μέλος αυτού του χορού.
Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Αθήνα
Διάρκεια: 5 Ιουνίου – 3 Ιουλίου 2020
Ώρες λειτουργίας:
Τρίτη – Κυριακή: 17:00 – 20:30, Δευτέρα: Κλειστά
Είσοδος ελεύθερη
Σύμφωνα με τις οδηγίες των υγειονομικών αρχών, μέχρι 20 άτομα θα εισέρχονται στο χώρο κάθε φορά. Απαραίτητη η προκράτηση θέσης εδώ
