Η νέα ατομική έκθεση του εικαστικού Γιάνννη Βαρελά
Anima I στο Μουσείο Μπενάκη περιλαμβάνει μία σειρά από ζωγραφικά έργα, γλυπτά, λευκώματα, αρχειακό υλικό, φωτογραφίες, μια επιλογή καθημερινών αντικειμένων από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη, εκδόσεις, βίντεο και ρούχα από την προπαρασκευαστική διαδικασία.
Ο καλλιτέχνης φωτογραφίζει φίλους και γείτονές του στο ιδιαίτερα διαμορφωμένο περιβάλλον του εργαστηρίου του για να μεταφέρει στη συνέχεια την εικόνα τους στον καμβά και να θέσει μια σειρά ερωτήματα για τις έννοιες της ταυτότητας και της ετερότητας, της ομοιότητας και της διαφοράς, της κανονικότητας και της μη κανονικότητας, του διμερούς και του πολλαπλού φύλου. Τέλος, ο κύκλος αυτών των έργων θέτει ερωτήματα για την ίδια τη ζωγραφική και τη σχέση της μ’ αυτές τις μεταβολές στο πλαίσιο της μετανθρώπινης συνθήκης.
Η φωτογραφική καταγραφή του συμβάντος αποτελεί την πρώτη σημασιοδοτική ύλη. Στη συνέχεια, η φωτογραφική εικόνα μεταφέρεται στον καμβά, όπου μεταμορφώνεται και διαθλάται από τη ζωγραφική γλώσσα. Το νέο μετασχηματισμένο υποκείμενο στο συμβολικό σύστημα της ζωγραφικής επιτέλεσης, είναι εκείνο το οποίο την ίδια στιγμή που το παρατηρούμαι το συμπληρώνουμε, επενδύοντας δικά μας πολιτισμικά νοήματα.
Ο τίτλος της έκθεσης Anima I, αντλεί από τα αρχέτυπα της αναλυτικής ψυχολογίας του Carl Gustav Jung, σηματοδοτώντας τον τρόπο με τον οποίο ο Βαρελάς αντιλαμβάνεται τις αναπαραστάσεις του εαυτού ως φαντασιακή κατασκευή, η οποία συνδέεται με μια σειρά από ασυνείδητα φαινόμενα και τις εκφάνσεις του συλλογικού ασυνείδητου. Η Anima, στην περίπτωση αυτή, διερευνά τις πολλαπλές εικόνες του εαυτού, διαμέσου μύθων και μεταμορφώσεων, οραμάτων και φαντασμάτων. Τα υποκείμενα αυτής της αναζήτησης είναι κάτοικοι της πόλης που επιστρέφουν στο οικιακό περιβάλλον, ξανακερδίζοντας μια απωθημένη εκδοχή του εαυτού τους, μέσα από φαντάσματα, προβολές, μυθικές εικόνες, εσωτερικούς μονολόγους και διαλόγους. Μέσα από τη διαδικασία της ζωγραφικής επιτέλεσης τα υποκείμενα αυτά αποχαρακτηρίζονται από τις κοινωνικές συμβάσεις και επαναπροσδιορίζονται μέσα από μετασχηματισμούς και διαστρωματώσεις εικόνων, μοτίβων, χειρονομιών, ένδυσης και αντικειμένων. Οι ενορμήσεις, τα όνειρα, οι επιθυμίες, τα τραύματα και οι αρχετυπικές μορφές που προκύπτουν παραπέμπουν σε μια αδιαμεσολάβητη ψυχική εμπειρία στις πιο ακατέργαστες και αρχαϊκές επιβιώσεις τους (Nachleben der Antike).
Η έκθεση είναι συμπαραγωγή με το Ίδρυμα Ωνάση και την επιμέλεια της έχουν οι Πολύνα Κοσμαδάκη και Γιώργος Τζιρτζιλάκης.
Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138
Διάρκεια: 12 Σεπτεμβρίου – 17 Νοεμβρίου 2019
*Κεντρική φωτογραφία άρθρου @Andreas Simopoulos
