Με δύο νέες εκθέσεις στα Μουσεία της Αθήνας και της Άνδρου το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή υποδέχεται το δύσκολο καλοκαίρι του 2020

Το αφιέρωμα Αφαιρετικές προσεγγίσεις Ελλήνων καλλιτεχνών της Διασποράς με έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή, που παρουσιάζεται στο Μουσείο της Άνδρου, αφορά αφαιρετικές προσεγγίσεις Ελλήνων καλλιτεχνών που διακρίθηκαν στο εξωτερικό με έργα των Chryssa (Χρύσα Βαρδέα), Takis (Παναγιώτης Βασιλάκης), Θεόδωρος Στάμος, Γιάννης Κουνέλλης, Λουκάς Σαμαράς, Θάνος Τσίγκος, Τζον Χριστοφόρου, Ντίκος Βυζάντιος, Pavlos (Παύλος Διονυσόπουλος), Σοφία Βάρη, Μπάμπης Βεκρής (Electros), Νάσος Δάφνης, Κώστας Ανδρέου, George Negroponte, Μαρκ Χατζηπατέρας, Νάκης Παναγιωτίδης, Άλκης Πιερράκος, Άρης Κουτρουλής, Lynda Benglis.

Από την άλλη στο Μουσείο της Αθήνας θα παρακολουθήσουμε τις ζωγραφικές διαδρομές στην παιδική φαντασία σε περίοδο δυσοίωνων συγκυριών μέσα από την έκθεση Η παιδική φαντασία αντίδοτο στην απομόνωση.

Αφαιρετικές προσεγγίσεις Ελλήνων καλλιτεχνών της Διασποράς


Γιάννης Κουνέλλης, Untitled | Χωρίς τίτλο, 1983
Λάδι σε χαρτί | 98 × 128 cm

Το συγκεκριμένο αφιέρωμα προγραμματιζόταν για μεταγενέστερο χρόνο και μπήκε πρωθύστερα στην ατζέντα του Ιδρύματος, εξαιτίας των δυσοίωνων δεσμευτικών συγκυριών που προέκυψαν λόγω απρόσμενων, θλιβερών υγειονομικών συμβάντων τα οποία το υποχρέωσαν όχι να ακυρώσουν, αλλά να μεταθέσουν σε ευθετότερο χρόνο, που εγκαίρως θα προσδιορίσουμε, την προγραμματιζόμενη για το καλοκαίρι του 2020 έκθεση του Γιώργου Ρόρρη.

Είναι δεδομένο ότι πλειάδα Ελλήνων εικαστικών έζησαν ή ζουν και διαπρέπουν στο καλλιτεχνικό προσκήνιο των χωρών όπου κατέφυγαν και παρέμειναν. Ωστόσο, η θεματική που ορίσαμε αφορά αποκλειστικά καλλιτέχνες οι οποίοι εν μέσω πολλών δυσκολιών, άλλοι από ιδιοσυγκρασιακή αφαιρετική ροπή και άλλοι εξ ανάγκης κινούμενοι, αποφάσισαν να δοκιμαστούν στα αφαιρετικά κρατούντα της εποχής τους.

Chryssa (Χρύσα Βαρδέα)
London Cityscape – Picadilly Circus I | Τοπίο του Λονδίνου – Picadilly Circus Ι, 1989
Επιζωγραφισμένο αλουμίνιο | 143 × 172 × 60 cm

Ορισμένοι, εκ των συγκυριών αγόμενοι, αποφάσισαν την έξοδο από τον γενέθλιο τόπο προσδοκώντας ελευθερία δράσης και σκέψης και αναζητώντας μερίδιο στα πρωτοποριακά τεκταινόμενα των καιρών. Άλλοι, λόγω κοινωνικοπολιτικών συνθηκών ή ιδεολογικών πεποιθήσεων, κυριολεκτικά εξαναγκάστηκαν σε εκπατρισμό προκειμένου να αποφύγουν διώξεις και κατατρεγμούς. Χαρακτηριστικός είναι ο ρόλος του μεταγωγικού πλοίου τύπου Liberty, του γνωστού «Ματαρόα», που σε πολλούς προσέφερε τον πλου προς την ελευθερία και παρέμεινε ιστορική αναφορά αυτής της ψυχικά επώδυνης και βιωματικά επίπονης περιπέτειας.

Στην πλειονότητά τους οι καλλιτέχνες που συγκροτούν αυτό το αφιέρωμα είναι δημιουργοί που είχαν το σθένος να επιχειρούν υπερβάσεις και να αφουγκράζονται τα μηνύματα των καιρών, αλλά και την αδιαπραγμάτευτη επιθυμία τους να παραμείνουν αγκιστρωμένοι στο αποθεματικό της καταγωγής τους.

Θάνος Τσίγκος, Το λιμάνι | The Port, 1959
Λάδι σε καμβά | 89 × 116 cm

«Τους περισσότερους από αυτούς είχα την τύχη να συναντήσω, ορισμένες φορές συντροφιά με την Ελίζα Γουλανδρή, στην άλλη πατρίδα τους και στους χώρους δουλειάς τους: στην Αμερική, όπως είναι η περίπτωση της Chryssa ή του Βεκρή, ιδιαίτερα όμως στην Ευρώπη, όπως είναι η περίπτωση του Takis, της Βάρη, του Βυζάντιου, του Χριστοφόρου, του Ανδρέου στο Παρίσι ή του Παναγιωτίδη στη Βέρνη. Πρόκειται για έργα που προέκυψαν μέσα από γόνιμες στιγμές αυτών των συναντήσεων. Και είναι βέβαιο ότι μια μουσειακή συλλογή καταρτίζεται, κυριολεκτικά χτίζεται, αργά αλλά σταθερά μέσω συζητήσεων και αφηγήσεων που προηγήθηκαν γύρω από το κάθε έργο.
Ως εκ τούτου, έχω κάθε λόγο να αισθάνομαι ευτυχής που επιμελούμαι αυτό το αφιέρωμα, το οποίο αποτελεί φόρο μνήμης σε όσους δεν είναι πλέον στη ζωή και φόρο τιμής και θαυμασμού σε όσους εξακολουθούν να δημιουργούν πρωτοποριακά, τιμημένοι με υψηλές διακρίσεις και απολαμβάνοντας τους καρπούς των κόπων τους, βλέποντας έργα τους να εντάσσονται σε συλλογές μεγάλων μουσείων ανά τον κόσμο.
» σημειώνει ο διευθυντής του Ιδρύματος Κυριάκος Κουτσομάλλης, που έχει και την επιμέλεια της έκθεσης.

Η παιδική φαντασία αντίδοτο στην απομόνωση

Θεοδώρα Βάδεν, 14 ετών
Το ποδήλατό μου
Ακρυλικά σε καμβά, 30 x 40 cm

Στο πλαίσιο των ψηφιακών δραστηριοτήτων που το Ίδρυμα πρότεινε, σε καιρούς απρόσμενων, θλιβερών υγειονομικών συμβάντων –δραστηριότητες που αφορούσαν όλες τις κοινωνικές τάξεις και ηλικίες –, τα παιδιά, όπως είναι επόμενο, έτυχαν ιδιαίτερης προσοχής και φροντίδας.

252 παιδιά ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση, υπερβαίνοντας τη νωχελική αδράνεια του κατ’ οίκον περιορισμού και να ζωγραφίσουν, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, εντελώς ελεύθερα, θέματα που ενέπιπταν στην προσοχή τους. Όλες οι προτάσεις αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος, προσβάσιμες στην κοινή θέαση. Το εύρος της παιδικής φαντασίας, ο τρόπος της εικαστικής απόδοσης, τα μέσα με τα οποία εκφράστηκαν, η αισθητική τέρψη που προκάλεσαν, οδήγησαν στη σκέψη να οργανωθεί μια έκθεση με νόρμες και κριτήρια που επιβάλλονται οργανωτικά σε εκδηλώσεις μουσειακών αξιώσεων και με τις ανάλογες εκθεσιακές υποδομές.

Μαριάννα Δημοπούλου, 7 ετών  
Ο ιός που έχασε την κορώνα του! 
Μεικτή τεχνική, 29 x 30 x 13 cm

Έτσι, στον όροφο των περιοδικών εκθέσεων του μουσείου, θα δούμε μικρούς ταλαντούχους καλλιτέχνες με τις οικογένειες και τους φίλους τους, μια διαδρομή στην παιδική φαντασία και μια εμπειρία κοινωνικής αποστασιοποίησης, έτσι όπως εκφράστηκε μέσα από την παιδική φαντασιακή πρόσληψη και δημιουργικότητα. Αυτό που θα συγκρατήσουμε είναι το ένστικτο των παιδιών και η εύστοχη ματιά τους σε γεγονότα που όλοι μας, μικροί και μεγάλοι, βιώσαμε μέσα στη δίνη της πανδημικής αγωνίας.

«Στο Μουσείο, ξανά!»

Το Ίδρυμα είναι ήδη κοντά στο κοινό στις 17 Ιουνίου. Από την έναρξη λειτουργίας του, τον Οκτώβριο του 2019, έως την αναστολή λειτουργίας του στο πλαίσιο των μέτρων για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού, το νέο μουσείο στην Αθήνα υποδέχθηκε 106.479 επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι περιηγήθηκαν στις αίθουσές του, γνώρισαν σπάνια έργα από τη Συλλογή του και συμμετείχαν στις δράσεις του.

Υπό τις παρούσες συνθήκες, λαμβάνει σειρά απαραίτητων μέτρων για την προστασία της υγείας και τη διασφάλιση της ευχάριστης εμπειρίας των επισκεπτών του. Στο μουσείο λειτουργεί κλιματισμός ανοιχτού κυκλώματος, ενώ το κτίριο απολυμαίνεται και καθαρίζεται τακτικά. Ειδική μέριμνα έχει ληφθεί για την τήρηση ασφαλών αποστάσεων εντός των χώρων του μουσείου, την αποφυγή συνωστισμού και τη διασφάλιση της ομαλής ροής των επισκεπτών.

Επιπλέον, ενθαρρύνεται η ηλεκτρονική αγορά εισιτηρίων προκαθορισμένου χρόνου επίσκεψης μέσω του ιστότοπου goulandris.gr. Τα ηλεκτρονικά εισιτήρια ακυρώνονται ανέπαφα κατά την είσοδο στο μουσείο. Σε αυτό το πλαίσιο και με γνώμονα την προστασία της υγείας των επισκεπτών και των εργαζομένων του, το Ίδρυμα προχωρά σε σταδιακή επαναφορά του ωραρίου λειτουργίας του μουσείου στην Αθήνα.

Πληροφορίες:

Αφαιρετικές προσεγγίσεις Ελλήνων καλλιτεχνών της Διασποράς
Διάρκεια: 1 Ιουλίου – 27 Σεπτεμβρίου 2020
Ωράριο: Τετάρτη – Κυριακή 11:00-15:00 & 18:00-21:00
Δευτέρα 11:00-15:00 | Τρίτη κλειστά
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Οδός Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, Χώρα, Άνδρος, T. 22820 22444)

Η παιδική φαντασία αντίδοτο στην απομόνωση
Διάρκεια: 1 Ιουλίου – 30 Σεπτεμβρίου 2020
Ιούνιος – Ιούλιος: Τετάρτη, Σάββατο & Κυριακή 10:00 – 18:00
Πέμπτη & Παρασκευή 10:00 – 20:00 | Δευτέρα, Τρίτη κλειστά
Αύγουστος – Σεπτέμβριος: Τρίτη, Τετάρτη, Σάββατο & Κυριακή 10:00 – 18:00
Πέμπτη & Παρασκευή 10:00 – 20:00 | Δευτέρα κλειστά
Ίδρυμα Β. & Ε. Γουλανδρή (Ερατοσθένους 13, Αθήνα, Τ: 210 7252896 | www.goulandris.gr)

Κεντρική φωτογραφία άρθρου: Takis (Παναγιώτης Βασιλάκης) 
Mur magnétique jaune | Κίτρινος μαγνητικός τοίχος 1976
Μαγνήτες, πλαστικός σπάγγος και μέταλλο σε καμβά | 175 × 359 cm