Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε που ακούσαμε την είδηση ότι το «Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή» έχει ξεκινήσει την ανέγερση μουσείου σύγχρονης τέχνης στην Αθήνα. Και να, μετά την πρώτη εξαγγελία το 2012 ήρθε η στιγμή να υποδεχτούμε τον προσεχή Οκτώβριο τον νέο μουσείο του Ιδρύματος, μόλις λίγα μέτρα από το Καλλιμάρμαρο, στην Ερατοσθένους 13, στο Παγκράτι.
Το νέο μουσείο, που θα ονομάζεται «Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή», στεγάζεται σε ένα ιδιόκτητο ακίνητο που προήλθε από την αρμονική συνδιαλλαγή ενός διατηρητέου μεσοπολεμικού κτίσματος και μίας σύγχρονης προσθήκης.
Η επιλογή του σημείου έγινε με κριτήριο την επιθυμία του ζεύγους Γουλανδρή το μουσείο να βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πρωτεύουσας, εντός του πολιτιστικού άξονα της Αθήνας που περικλείει τα μεγάλα μουσεία της πόλης, και σε σημείο εύκολα προσβάσιμο για τους επισκέπτες.
Η έναρξη λειτουργίας του μουσείου θα σηματοδοτήσει το τέλος μιας παρατεταμένης περιόδου αβεβαιότητας για την ίδια την προοπτική του, οφειλόμενης στη ματαίωση των αρχικών σχεδίων της ανέγερσής του επί οικοπέδων που θα παραχωρούσε το Ελληνικό Δημόσιο. Κυρίως όμως, θα σημάνει την αρχή ενός νέου κεφαλαίου για το Ίδρυμα, σκοπός του οποίου είναι, παράλληλα με το μουσείο της Άνδρου, να αναδείξει τη νέα αυτή εστία σε φορέα ανάπτυξης πρωτοποριακών πολιτιστικών δράσεων, αξιοποιώντας σύγχρονες μουσειακές εφαρμογές στον χώρο της νεότερης και σύγχρονης ελληνικής και διεθνούς τέχνης.
Εμφανώς συγκινημένη, η πρόεδρος του Ιδρύματος Φλωρέτ Καραδόντη σημείωσε ότι «η αγάπη για την τέχνη του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή ήταν τόσο μεγάλη, που θέλησαν να γίνει το μουσείο στην Αθήνα ένας πόλος πολιτισμού ώστε να δοθεί η η ευκαιρία στο ελληνικό, αλλά και στο ξένο κοινό, κυρίως όμως στο ελληνικό, να βλέπουν αυτά τα έργα δίπλα τους, καθημερινά, όποτε το επιθυμούν. Εμείς λοιπόν, η οικογένεια του Ιδρύματος, θέλουμε να συνεχίσουμε το έργο τους.»
Στο μουσείο, που έχει συνολική επιφάνεια 7.250 τ.μ. και εκτείνεται σε 11 ορόφους, θα εκτεθούν σπάνια έργα τέχνης μεγάλων ονομάτων της νεότερης και σύγχρονης Ευρωπαϊκής πρωτοπορίας όπως Cézanne, Van Gogh, Gauguin, Monet, Degas, Rodin, Toulouse-Lautrec, Bonnard, Picasso, Braque, Léger, Miró, Giacometti, Balthus κ.ά., καθώς και έργα διακεκριμένων ονομάτων της ελληνικής πρωτοποριακής ζωγραφικής όπως Παρθένης, Μπουζιάνης, Βασιλείου, Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Τσαρούχης, Μόραλης, Τέτσης κ.ά. Επίσης, θα φιλοξενούνται περιοδικές εκθέσεις, ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, ενταγμένων στην εκθεσιακή πολιτική με την οποία το Ίδρυμα δραστηριοποιείται τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια. Στους υπόλοιπους χώρους θα λειτουργήσουν το πωλητήριο και το café-restaurant του μουσείου, βιβλιοθήκη τέχνης, παιδικό εργαστήριο, καθώς και ένα σύγχρονων προδιαγραφών αμφιθέατρο, 190 θέσεων.
«Το μουσείο θα έχει, όπως αρέσει σε μένα να χρησιμοποιώ και γίνεται αποδεκτό, ως πρόσημο την «κοινωνική ανεξιθρησκεία», δηλαδή θα είναι ανοικτό σε όλους, μικρούς, μεγάλους, φτωχούς, πλούσιους, μυημένου και μη, που θα έρθουν να αναζητήσουν κάτι και φεύγοντας, θα πράξουμε το πάν, αυτός που θα περάσει το κατώφλι του να φύγει γεμάτος.» τόνισε ο διευθυντής του Ιδρύματος Κυριάκος Κουτσομάλλης
Όσον αφορά στον αριθμό των έργων της συλλογής, ο κ. Κουτσομάλης σημείωσε ότι «δεν μετριούνται με νούμερα, εξαρτάται τι έργα έχεις. Εμείς πρέπει να πούμε ότι έχουμε έναν πολύ ισχυρό πυρήνα.»
Παρ’ όλα αυτά, τα έργα της συλλογής ανέρχονται σε περισσότερα από 800, τα οποία δεν είναι όλα της ίδιας βαρύτητας, τον Οκτώβριο θα εκτεθούν 150 έργα και θα γίνεται εναλλαγή στα 110 περίπου κάθε χρόνο.
Νέο λογότυπο
Το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, με αφορμή τη λειτουργία του νέου μουσείου στην Αθήνα, προχώρησε στο σχεδιασμό νέου σήματος που αποτελεί ταυτόχρονα τον πυρήνα ενός ολοκληρωμένου συστήματος οπτικής επικοινωνίας, ικανό να εξυπηρετήσει τις ανάγκες ενός σύγχρονου φορέα πολιτισμού διεθνούς εμβέλειας.
Σε δεύτερη ανάγνωση, ο κύκλος ενώνει τα δύο γράμματα δημιουργώντας έναν αντικατοπτρισμό που αναφέρεται σημειολογικά τόσο τους ιδρυτές, οι οποίοι έδρασαν ως δύο όψεις της ίδιας οντότητας, όσο και την καθοριστική σημασία των ανθρώπων του Ιδρύματος πίσω από τη δημιουργική του πορεία.
Η προσέγγιση, λιτή και γεωμετρική, εφαρμόζει τη χρυσή τομή, το σύστημα αναλογιών του Πυθαγόρα που χρησιμοποίησε τόσο ο Φειδίας όσο και αμέτρητοι καλλιτέχνες εδώ και 2500 χρόνια.
Η χρήση των δύο γραμμάτων Β και Ε προσθέτει την δυνατότητα ανάγνωσης στις λατινογενείς γλώσσες, καθιστώντας το σήμα εύληπτο. Ο λιτός σχεδιασμός του σήματος του επιτρέπει να ανταποκρίνεται με δημιουργικό τρόπο σε όλες τις ανάγκες της σύγχρονης επικοινωνίας (έντυπες και ψηφιακές προσαρμογές).
Το σήμα όπως και η νέα οπτική επικοινωνία του Ιδρύματος σχεδιάστηκε από τις εταιρείες Μικρή Άρκτος και Focalinteractive.
Το έργο περιλαμβάνει και την αναμόρφωση της πλατείας Αγ. Σπυρίδωνα που αποτελεί δωρεά του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή προς το Δήμο Αθηναίων.
Αφιέρωμα στον Ντίκο Βυζάντιο στην Άνδρο
«Η Άνδρος αποτελεί τη μήτρα του Ιδρύματός μας και το νέο μουσείο στην Αθήνα δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ανταγωνιστικό προς το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου» τόνισε ο κ. Κουτσομάλλης ανακοινώνοντας τη νέα έκθεση στην Άνδρο με το αναδρομικό αφιέρωμα στον Ντίκο (Κωνσταντίνο) Βυζάντιο, το οποίο αποτελεί ένα οφειλόμενο φόρο μνήμης στον διακεκριμένο ζωγράφο της διασποράς, που επί μισό και πλέον αιώνα διέπρεψε στο εικαστικό καλλιτεχνικό προσκήνιο του Παρισιού.
Στο Παρίσι, που έμελλε να γίνει η άλλη του πατρίδα, από την πρώτη στιγμή γνώρισε την θαλπωρή και την καθοδήγηση στο φιλόξενο περιβάλλον του Δημήτρη Γαλάνη. Σύντομα συνδέθηκε με φιλία με τον Alberto Giacometti και προϊόντως του χρόνου με καλλιτέχνες όπως τον P. Soulage, S. Poliakoff, Vieira da Silva και άλλους.
Έργα του περιλαμβάνονται στις συλλογές μεγάλων μουσείων της Ευρώπης. Η Γαλλική κυβέρνηση θέλοντας να εξάρει την συμβολή του στην τέχνη και θεωρώντας τον ως ένα σημαντικό εκπρόσωπο της École de Paris τον τίμησε απονέμοντάς του υψηλές διακρίσεις όπως του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής (Chevalier de la Légion d’Honneur) και αργότερα του Ιππότη Τεχνών και Γραμμάτων (Officier des Arts et des Lettres).
