Το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, τιμά έναν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες που έβγαλε η Ελλάδα διεθνώς τον 20o αιώνα, τον Γιάννη Γαϊτη, με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννηση του.
Η έκθεση Γιάννης Γαΐτης. Η ουσία του απρόσωπου, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την κόρη του Λορέττα Γαΐτη, περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά και πολύτιμα έργα του Γιάννη Γαΐτη καλύπτοντας την πορεία της καλλιτεχνικής του διαδρομής, από το 1944, με την περίφημη Αυτοπροσωπογραφία, έως το τέλος της δημιουργικής του δράσης. Ανάμεσα τους συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά τα κορυφαία του έργα: Σειρήνες-Οδυσσέας, «Ω! Θεοί» ή Οι Συμπληγάδες, Δήλος, Παρέλαση, Στην Αυλή των Θαυμάτων, Μοτοσικλετιστής, Ανθρωπάκια με Ρόδες, Έκθεση και θεατές του δρόμου, αλλά και λιγότερο γνωστά, όπως τα πορτραίτα της οικογένειας του και της συζύγου του, της γλύπτριας Γαβριέλλας Σίμωσι, με την οποία εργάστηκαν στο Παρίσι και συνεκτίθενται έργα της από γύψο, πολυεστέρα και ορείχαλκο μαζί με τα αινιγματικά της κολλάζ.
Στο σιωπηλό γλυπτικό κόσμο της Σίμωσι αντανακλάται ο αισθησιασμός της για τον έρωτα και τη ζωή. Μαθήτρια του Μιχάλη Τόμπρου στην Α.Σ.Κ.Τ. και διαδοχικά του σκληρά απαιτητικού Ossip Zadkine, ψυχή της Ακαδημίας Grande Chaumière, ακολούθησε τη δική της μεταφυσική περιπλάνηση. Το 1972 τιμήθηκε με το βραβείο Morgan’s Paint, στερεώνοντας τον ονειρικό της κόσμο, που αναντίρρητα βρίσκεται σε αντιθετική τροχιά με το έργο του Γαΐτη.
«Η ανθρωπογεωγραφία της καθημερινότητας του Γαΐτη, με εκατοντάδες «Ανθρωπάκια», που άλλοτε τα συναντάμε στην επιφάνεια μιας κονσέρβας και άλλοτε βγαίνουν μέσα από αυτή, αποτυπώνουν το προσωπικό του ύφος. Ο ίδιος έχεις την αίσθηση ότι επιθυμεί να έχει το δικό του διάλογο με την pop art. […] Ο Γαΐτης αντλούσε την έμπνευσή του από την καθημερινότητα και αυτήν απέδιδε με το δικό του εκφραστικό ιδίωμα. Το ένστικτό του, από την αρχή της καλλιτεχνικής του πορείας, τον οδήγησε στο προσωπικό του ιδεώδες, με συνέπεια, αφού η μια σκέψη του διαδέχεται με συνοχή την άλλη, για να ολοκληρώσει το όραμά του. Ένα όραμα, που καθιστά δυνατή την ερμηνεία του περιεχομένου του, αφού επιχειρεί να κατανοήσει κάτι από την συνθετότητα της πραγματικότητας, με τα θεμελιώδη, παγκόσμια προβλήματα» επισημαίνει ο επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς.
Τα έργα του Γαΐτη είναι πιο επίκαιρα από ποτέ. Αφορούν άμεσα την κατάσταση που ζει η ανθρωπότητα κι ο τόπος μας, όπου το ρήγμα ανάμεσα στον άνθρωπο και το ανθρωπάκι βαθαίνει καθημερινά. Δίνει σχήμα στα ωραιότερα και στα χειρότερα μας όνειρα, για να μας λυτρώσει και να γελάσουμε με τα ψεύτικα φαντάσματα που μας περιβάλλουν. Ο Γαΐτης δε θα σταματήσει ποτέ να βλέπει με γενναιοδωρία αυτά τα ίδια που κατακρίνει και καυτηριάζει, τη μοναξιά που μέσα από την τέχνη του μοιράζεται με τον κάθε απλό άνθρωπο και τις όλο και μεγαλύτερες απειλές κατά του ανθρώπινου κόσμου.
λάδι σε μουσαμά,190 x 195,5 εκ.
Συλλογή Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου
[…] τα ανθρωπάκια του σήμερα, είναι στο κατεστημένο και το ίδιο το ανθρωπάκι αυτό αντιδρά στο κατεστημένο. Οι άνθρωποι, τα ανθρωπάκια που λέω, το κατεστημένο, έφτασε σ’ ένα σημείο όπου δεν παίρνει άλλο να πάει πιο μακριά […] γίνανε ένα νούμερο και τίποτα παραπάνω. Εδώ εγώ κάνω μια μαρτυρία και σας λέω: φροντίστε να σωθείτε, να σωθούμε … Δεν μπορώ να κάνω τίποτα άλλο εγώ εκτός απ’ αυτήν τη μαρτυρία […] Το πρόβλημα με τη ζωγραφική είναι ότι η ζωγραφική συνεχίζεται […] Σήμερα κάνω το ανθρωπάκι, δεν έχω τη δύναμη να το αλλάξω, γιατί το ανθρωπάκι με αντιπροσωπεύει απόλυτα […] Ο κόσμος δεν θέλει να βλέπει τον εαυτό του ανθρωπάκι. Προτιμάει δηλαδή ένα βότσαλο, ένα λουλούδι ή κάτι άλλο, αλλά ποτέ ανθρωπάκι! Γιατί σου λέει «εγώ δεν είμαι αυτός». Κι όμως είναι! […] έλεγε ο Γιάννης Γαϊτης σε μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις στην εκπομπή Μονόγραμμα της ΕΡΤ, το 1984.
Τα έργα της έκθεσης προέρχονται από την Εθνική Πινακοθήκη, τη Συλλογή Έργων Τέχνης της Alpha Bank, το Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου, το Μουσείο Βορρέ, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, το Ίδρυμα Αντώνιος Ε. Κομνηνός, την Τράπεζα Πειραιώς, την Εθνική Τράπεζα και από τους συλλέκτες κ. Ειρήνη Παναγοπούλου, κ. Φίλιππο Τσαγκρίδη, κ. Σπήλιο Μανιά, κ. Άννα Ροκοφύλλου, κ. Μαίρη Γαΐτη-Βορρέ, κ. Φραγκίσκο Γαΐτη, κ. Ηλέκτρα Βασιλείου, κ. Ελένη Παπακωνσταντίνου καθώς και εκείνους που επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους.
Επιμέλεια έκθεσης: Τάκης Μαυρωτάς
Διάρκεια έκθεσης: 08/02 – 28/05/2023
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Κυριακή 10:00-18:00, Πέμπτη 10:00-20:00 (Οκτώβριο έως Μάιο)
